"Kunst" werd vroeger als term gekoppeld aan kunde of ambacht. De kunstenaar was een ambachtslied die uitblonk in zijn discipline door jarenlange oefening, toewijding en geduld. Kunst zoals wij deze in het Westen kennen is pas ontstaan in de periode van de renaissance.
In de renaissance begonnen kunstenaars met elkaar te concurreren, in een poging de kunst van de oude wereld te overtreffen, veranderde hun status en werden ze boven vaklieden geplaatst. De ideeën en vernieuwingen van kunstenaars begonnen een rol te spelen. Dit wilt niet zeggen dat we het over individuele genialiteit alleen hebben, achter een figuur zoals bijvoorbeeld Da Vinci lagen de ambities van politieke figuren en beschermheren. Maar hier ligt de grondslag van hoe wij nu over kunst en kunstenaars denken.
Kan kunst nog gezien worden als ambacht?
Kan kunst nog gezien worden als ambacht? Als een vak waar niet alleen talent, maar ook discipline, toewijding en passie een rol speelt? Absoluut! Wanneer ik een blik werp in de Art Gallery Pot collectie komen direct verhalen van handwerk, geduld en toewijding naar boven.
Ik denk dan aan Rafaël Gorsen, die in zijn atelier laag over laag aanbracht. Hij was een echte kunstenaar, zijn werken ontroeren mensen, wanneer u oog in oog staat met één van zijn abstracte of figuratieve werken komt er altijd een emotie naar boven: angst, verwondering, ontroering,… Het is onmogelijk om niets te voelen bij het aanschouwen van zijn werken, dat is wat een echt grote kunstenaar doet. Maar daarnaast was hij ook een vakman met kennis van zijn materialen. Lagen verf werden boven op elkaar aangebracht, Rafaël wist precies wat elke druppel verf in de complexiteit van zijn werk te weeg bracht. Hij wist precies hoe lang een laag moest drogen, wat de volgende laag moest worden, welke kleuren nodig waren en meer. Deze kennis ziet u ook terug in zijn teken- en beeldhouwkunst. Techniek en vakkennis ingezet om ontroering bij de toeschouwer te creëren.
Jo Fassaert haalt technieken uit zijn vorige ambacht en brengt deze in zijn kunstpraktijken. Als gepensioneerde restaurateur heeft hij enorm veel kennis omtrent verschillende restauratie technieken, deze verwerkt hij in zijn schilderijen. Een directe vertaling van deze technieken naar schilderkunst bestaan niet, waardoor Jo zelf door de jaren heen zijn eigen techniek heeft ontwikkeld. Hij brengt een unieke kennis van ambacht naar de kunstwereld.
Ook in het werk van Geert Jan Jansen zie je echte vakkennis terug. Het is een onmogelijke opdracht om "de grootste vervalser van deze eeuw" te worden zonder enige kennis te hebben van de technieken, stijlen en materialen van o.a. Karel Appel, David Hockney, Andy Warhole, Matisse, Mondriaan, Chagall en meer. Jan Jansen heeft in zijn jeugd kunstgeschiedenis gestudeerd, organiseerde tentoonstellingen en schreef kunstkritieken. Dit allemaal terwijl hij zich verdiepte in de werkwijze van de grootste kunstenaars op aarde. Hoe wordt men anders een meestervervalser?
We kunnen dus besluiten dat ondanks de opwaardering van het statuut kunstenaar, men de ambacht hierachter niet mag onderschatten.
