Wat is de waarde van kunst? Een vraag die je in de kunstwereld wel meer tegen komt. Waarom betaal je voor één kunstwerk duizenden euro's en voor een ander miljoenen? Heeft het te maken met het materiaal waarmee het werk gemaakt is? De geschiedenis van het kunstwerk? Of heeft het te maken met het talent van de kunstenaar zelf?

Als galerie houdster en kunstliefhebber is dit een onderwerp dat mij nauw aan het hart ligt. Je kan de prijsbepaling van kunst zien als een muntstuk, aan één kant heb je de waarde van het kunstwerk zelf. Voor mij gaat dit over het materiaal wat gebruikt wordt om het werk te maken (goud, brons, olieverf, …), maar ook de tijd die een kunstenaar spendeert om het werk te maken (één dag, drie weken, vijf maanden of langer). Daarnaast heb je de andere kant van het muntstuk: de subjectieve waarde van het werk. Is het een kunstwerk met een lange geschiedenis (van vorige eigenaren, belangrijke gebeurtenissen), kan het in de hedendaagse kunstmarkt gezien worden als een "high-selling item" (dit kan je zien als de mode grillen in de kunstmarkt), heeft het werk een bijzondere betekenis in de kunst carrière van de kunstenaar (waardoor het haast belangrijker wordt dan ander werk - bijvoorbeeld een switch van kunststijl, of het laatste werk gemaakt voor het overlijden van de kunstenaar). U merkt dat dit heel erg subjectief ingevuld kan worden, er is nooit een definitief correct antwoord op de vraag: 'wat is dit kunstwerk waard?'.

Als klanten naar mij komen met deze vraag vertel ik hen graag het verhaal van de bekende kunstveiling in 2008 van Damien Hirst. Op maandag 15 september 2008 werd de wereld wakker met het nieuws dat de Lehman Brothers faillissement aangevraagd hadden, dezelfde avond was de kunstveiling "Beautiful inside my head forever". De twee dagen durende veilig bij Sotheby's leverde een recordbedrag van 198 miljoen dollar op, een record veiling voor werken van een levende kunstenaar. Een erg schril contrast: de financiële markt die aan het instorten was en de record veiling van Hirst. Hirst wou de prijzen van zijn kunstwerken democratiseren, door dure tussenpersonen uit de verkooplijn te halen. Hij bracht in totaal 223 nieuwe werken naar de veiling, zelf zag hij ook het risico in. Wat als er niemand zou bieden? De veiling eindigde in een groot succes, een hoorn des overvloeds.

"Beautiful inside my head forever" heeft als gebeurtenis in de kunstwereld een cult-status gekregen. Maart uit onderzoek blijkt dat de waarde van Hirst's werken gedaald is. In 2008 was de gemiddelde veiling prijs voor een Hirst $831,000, in 2010 was dit slechts $136,000. Verzamelaars trokken hun handen terug van Hirst, omdat de markt door het plotseling vrijgeven van 223 werken verzadigd was. Kunst dealers zoals Gagosian trokken ook hun handen weg van Hirst, een kunstenaar die zo snel waarde verliest kan je immers niet in je collectie hebben. Ik moet wel opmerken dat Gagosian jaren later terug gaan samen werken is met Hirst, met de woorden: “Great artists, like great people, have second acts,”. De veilig op zich was een groot succes, maar de nasleep van de financiële crisis was uiteindelijk ook in de kunstwereld te voelen. Maar door de veiling van het werk op zich een kunstwerk te maken, 'Beautiful inside my head forever' kan als een kunstwerk gezien worden, steeg de prijs van elk individueel werk.